นายปิยณัฏฐ์  อิสสระสงคราม

ผลงานที่โดดเด่น หัตถศิลป์ดิ้นโบราณ (วัฒนธรรมบาบ๋า-ยาหยา)

อายุ :  51 ปี

อาชีพ: ธุรกิจส่วนตัว

การศึกษา: ครุศาสตร์บัณฑิต (คหกรรมศาสตร์) มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ประวัติศาสตร์ไทย) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ  ประสานมิตร

ที่อยู่: ต.บางริ้น อ.เมือง จ.ระนอง

หน่วยงานที่เสนอชื่อ:  สำนักงานหอการค้าจังหวัดระนอง

ข้อมูลทั่วไป

คุณปิยณัฏฐ์เป็นผู้ศึกษาค้นคว้า พัฒนา และสืบทอดภูมิปัญญาหัตถศิลป์ดิ้นโบราณ วัฒนธรรมบาบ๋า-ยาหยา ส่งผลให้งานหัตถศิลป์ซึ่งเกือบจะสูญหายไป เป็นที่รู้จักในวงกว้างอีกครั้ง และมีการสร้างสรรค์ชิ้นงานที่มีมูลค่าสูงรวมถึงการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับผู้ที่สนใจ โดยคุณปิยณัฏฐ์ได้รับมอบหมายให้ทำงานสำคัญๆ ทั้งระดับจังหวัด และระดับประเทศ สามารถขยายผลิตภัณฑ์สู่ต่างประเทศ ผลงานเป็นที่นิยมในหมู่ผู้มีฐานะ ดารานักแสดง

กระบวนการทำงาน

คุณปิยณัฏฐ์คิดค้นรูปแบบใหม่ๆ ผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแต่ยังคงอัตลักษณ์ของวัฒนธรรมบาบ๋า-ยาหยา เช่น เครื่องประดับเจ้าสาว เครื่องตกแต่งเสื้อผ้า งานศิลปะ ของที่ระลึก จึงทำให้คนรุ่นใหม่เข้ามาเรียนรู้ ศึกษากันมากขึ้น รวมถึงกลุ่มแม่บ้าน นักธุรกิจรุ่นใหม่

นอกจากนี้ยังเป็นวิทยากรและถ่ายทอดความรู้งานพันดิ้นโบราณให้กับกลุ่มนักเรียน มหาวิทยาลัยต่างๆ และพัฒนาหลักสูตรร่วมกับทางวิทยาลัยชุมชน เปิดศูนย์เรียนรู้ในพื้นที่ รวมถึงเป็นวิทยากรในต่างประเทศ เช่น ปีนัง มาเลเซีย เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่รู้จัก

มีการคิดค้นเทคนิคใหม่ๆ ใช้วัสดุธรรมชาติจากพื้นถิ่น เช่น ไข่มุก ดีบุก เกล็ดปลา มาผสมผสานจนเกิดศิลปะร่วมสมัย

ผลิตผล

งานศิลปะการพันดิ้นโบราณสร้างมูลค่าเศรษฐกิจให้ชุมชนในกลุ่มต่างๆ ในจ. ระนอง เช่น กลุ่มแม่บ้านตำรวจ ผู้สูงอายุ กลุ่มเยาวชนคนรุ่นใหม่ โดยมีผลิตภัณฑ์ที่สะท้อนอัตลักษณ์บาบ๋า ยาหยา หลากหลาย เช่น งานศิลปะการพันดิ้น, ผลิตภัณฑ์จากผ้าปาเต๊ะ เสื้อเคบายา เครื่องประดับ จำหน่ายทั้งในและต่างประเทศ

ทั้งนี้ กลุ่มแม่บ้าน และกลุ่มผู้สนใจนำไปประกอบอาชีพ มีรายได้เพิ่มเดือนละประมาณ 5,000-7,000 บาท (กลุ่มแม่บ้าน 20-25 คน)

คุณปิยณัฏฐ์ทุ่มเทในการถ่ายทอดความรู้ศิลปะการพันดิ้นโบราณแก่ผู้สนใจอย่างต่อเนื่อง ได้จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ และขยายศูนย์เรียนรู้ไปยังวิทยาลัยชุมชน จัดทำหลักสูตรการสอนผ่านระบบออนไลน์ ช่วยให้ผู้ที่สนใจเข้าถึงได้ง่าย

ผลิตภัณฑ์ที่เป็นผลงานของคุณปิยณัฏฐ์ยังได้รับรางวัลผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมไทย (Cultural Product of Thailand: CPOT) ปี 2559-2561 รางวัลเหรียญทอง 3 ปีซ้อน

ผลลัพธ์

ศิลปหัตถกรรมแขนงนี้ช่วยสร้างโอกาส รายได้ ให้แก่ ผู้สูงอายุ กลุ่มแม่บ้าน และบุคคลทั่วไป ในพื้นที่ จ. ระนองขณะที่การจัดทำหลักสูตรร่วมกับทางวิทยาลัยชุมชน ช่วยปลูกฝังเยาวชนให้เข้าใจถึงวัฒนธรรมและรากเหง้าของตัวเอง

การส่งเสริมการทำผลิตภัณฑ์ดิ้นโบราณยังก่อให้เกิดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม รองรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่น และขยายการทำงานและวัฒนธรรมบาบ๋า-ยาหยา ไปสู่ต่างประเทศ เช่น ปีนัง  มาเลเซีย คุณปิยณัฏฐ์ยังเป็นผู้ร่วมเสนอข้อมูลเพื่อขึ้นทะเบียนชุด”เคบายา” (Kebaya) ร่วมกับ บรูไน มาเลเซีย สิงค์โปร์ และไทย ในบัญชีรายชื่อตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้แห่งมวลมนุษย์ชาติ ขององค์การยูเนสโก

จากผลงานของคุณปิยณัฏฐ์ทำให้ได้รับรางวัล Gold Medal Award 2024 และรางวัล Special Award (ประเทศอินโดนีเซีย) จากไต้หวัน, รางวัลค่าของแผ่นดิน จากคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ประจำปี 2566  รางวัล “วัฒนคุณากร” ประจำปี 2562 จากกระทรวงวัฒนธรรม

การสร้างการเปลี่ยนแปลง

• การพัฒนางานศิลปะการพันดิ้นโบราณเป็นการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้ชุมชน สร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจครัวเรือน ลดการย้ายถิ่น
• สร้างกระแสและการสืบสานวัฒนธรรม สู่คนรุ่นใหม่ ผ่านการคอร์สการสอน และปฏิบัติทั้งนอกระบบการศึกษา และในระบบการศึกษา
• ทำให้มรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ใกล้สุ่มเสี่ยงต่อการสูญหายยังคงอยู่ แต่พัฒนาให้ร่วมสมัยและผสมผานกับมรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นได้ลงตัว
• พลิกวัฒนธรรมท้องถิ่นให้เป็นจุดขายสู่สากล และเป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ
• วางรากฐานอุตสาหกรรมแฟชั่นพื้นเมืองให้เติบโตในอนาคต